Θέρμαι Αγιασμάτων | Logo

Μοναστήρια και Ξωκλήσια

Τα μοναστήρια και τα ξωκλήσια της κοιλάδας των Αγιασμάτων, που είναι διάσπαρτα στα δύο βουνά που την περικλείουν, διηγούνται την ιστορία του τόπου.

Μοναστήρι της Ευαγγελίστριας

Βασικό χαρακτηριστικό σχεδόν όλων των μοναστηριών και ξωκλησιών της περιοχής είναι ότι πρόκειται για πολύ παλιά κτίσματα, όπου σε πολλά από αυτά έχουν χρησιμοποιηθεί κομάτια από κολώνες προχριστιανικών ναών. Στην περιοχή υπάρχουν άφθονα ίχνη αρχαίων κτισμάτων και τοπονύμια που μαρτυρούν ανθρώπινη παρουσία από τα πολύ παλιά χρόνια. Την άποψη αυτή στηρίζουν και διηγήσεις διαφόρων περιηγητών (βλ. Andre Thevet , 1549 και  L. Dapper, 1688).

Πολύ κοντά, στα δυτικά του οικισμού, στο ύψωμα πάνω από την θερμή πηγή, βρίσκεται το μικρό μοναστήρι της Ευαγγελίστριας. Το μοναστήρι διαθέτει κελιά, ωστόσο εδώ και αρκετά χρόνια δεν υπάρχουν πλέον μοναχοί. Η είσοδος είναι ελεύθερη.

Άγιος Ισίδωρος & Άγιος Γεώργιος Χειμώνιο

Στην ανατολική πλευρά του οικισμού, λίγο ψηλά, δίπλα στον βράχο, ο επισκέπτης θα συναντήσει το ξωκλήσι του Αγίου Ισίδωρου. Το ξωκλήσι είναι κτισμένο πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού, του οποίου τα αχιτεκτονικά μέλη διακρίνονταν στους τοίχους πριν σκεπαστούν με τσιμεντοκονία. Το πάχος των τοίχων στα παράθυρα είναι 1,40 μέτρα, ενώ στα θεμέλια ξεπερνά τα 2 μέτρα.

Ο ίδιος δρόμος οδηγεί, σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων, στην περιοχή Χειμώνιο, όπου βρίσκεται το ξωκλήσι  του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για παλαιότατο κτίσμα με εντοιχισμένο οικοδομικό υλικό αρχαίων κτισμάτων. Οι τοίχοι συγκρατούνται με κλειδιά που δεν είναι ορατά λόγω  τοιχοποιϊας.

Άγιος Ισίδωρος & Άγιος Γεώργιος Χειμώνιο

Στην ανατολική πλευρά του οικισμού, λίγο ψηλά, δίπλα στον βράχο, ο επισκέπτης θα συναντήσει το ξωκλήσι του Αγίου Ισίδωρου. Το ξωκλήσι είναι κτισμένο πάνω σε ερείπια παλαιοχριστιανικού ναού, του οποίου τα αχιτεκτονικά μέλη διακρίνονταν στους τοίχους πριν σκεπαστούν με τσιμεντοκονία. Το πάχος των τοίχων στα παράθυρα είναι 1,40 μέτρα, ενώ στα θεμέλια ξεπερνά τα 2 μέτρα.

Ο ίδιος δρόμος οδηγεί, σε απόσταση 2-3 χιλιομέτρων, στην περιοχή Χειμώνιο, όπου βρίσκεται το ξωκλήσι  του Αγίου Γεωργίου. Πρόκειται για παλαιότατο κτίσμα με εντοιχισμένο οικοδομικό υλικό αρχαίων κτισμάτων. Οι τοίχοι συγκρατούνται με κλειδιά που δεν είναι ορατά λόγω  τοιχοποιϊας.

Ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης

Λίγο πιο πέρα από το Χειμώνιο, προς την μεριά της θάλασσας, βρίσκεται η περιοχή της Αστραχιάς που είναι παλιος οικισμός, δυστυχώς χωρίς να υπάρχουν ίχνη του σήμερα. Αναφέρεται, ωστόσο, στο βιβλίο του Φ. Αργέντη (The occupation of Chios by the Genovese, 1958) σε συμφωνητικό των Γενοβέζων από το 1381. Στην περιοχή αυτή, ψηλότερα στο βουνό, βρίσκεται το ξωκλήσι της Αγίας Ειρήνης όπου υπάρχουν πέτρες από γκρίζους αβεστόλιθους πελεκημένους με τόρμους (τρύπα για μολύβι) και πολλά θραύσματα από οξυπύθμενα αγγεία. Ο Χίος ιστορικός Γεώργιος Ζολώτας αναφέρει στην ιστορία της Χίου ότι εκεί διακρίνονται οι βάσεις ενός δεύτερου ναού.

Ξωκλήσια Αγίου Προκοπίου & Μεσοπεντηκοστής

Στα μισά περίπου του δρόμου από τα πρώην μεταλλεία Αντιμονίου προς τα Αγιάσματα, αριστερά, λίγο ψηλά, στην πλαγιά του βουνού, είναι το ξωκλήσι του Αγίου Προκοπίου.

Το ξωκλήσι της Μεσοπεντηκοστής στην τοποθεσία Τυλιμένα έχει τα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά με άφθονα θραύσματα από αγγεία και άλλων κεραμεικών χρωματισμένα με βαθύ κόκκινο χρώμα και εντοιχισμένα στον τοίχο του ναού.

Ξωκλήσια Αγίου Προκοπίου & Μεσοπεντηκοστής

Στα μισά περίπου του δρόμου από τα πρώην μεταλλεία Αντιμονίου προς τα Αγιάσματα, αριστερά, λίγο ψηλά, στην πλαγιά του βουνού, είναι το ξωκλήσι του Αγίου Προκοπίου.

Το ξωκλήσι της Μεσοπεντηκοστής στην τοποθεσία Τυλιμένα έχει τα ίδια αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά με άφθονα θραύσματα από αγγεία και άλλων κεραμεικών χρωματισμένα με βαθύ κόκκινο χρώμα και εντοιχισμένα στον τοίχο του ναού.

Εκκλησάκια Αγίου Νικολάου, Αγίας Ζώνης & Αγίων Αναργύρων

Τέλος, μέσα στον οικισμό των Αγιασμάτων υπάρχουν τα εκκλησάκια του Αγίου Νικολάου, της Αγίας Ζώνης και των Αγίων Αναργύρων. Τα δύο πρώτα που είναι και τα παλιότερα είναι κτισμένα με αρχιτεκτονικά μέλη προχριστιανικών κτισμάτων και παλαιοχριστιανικών ναών, τα οποία δυστυχώς δεν είναι ορατά στην Αγία Ζώνη λόγω τοιχοποιίας.